GLOSARIOA

303 Eredua Balio Erantsiaren gaineko Zergaren (BEZ) aldian aldiko aitorpena da. Espainiako autonomoek eta enpresek aipatutako aitorpena aurkeztu behar dute.

Zerga-salbuespena onura legal bat da eta hari esker, pertsona, enpresa edo entitate bat zenbait zerga hainbat egoeratan guztiz edo partzialki ordaintzeaz salbuetsita gera daiteke.

Aseguruen desbideratzea estatistika-neurri bat da. Horrek adierazten du benetako emaitzak zenbat alda daitezkeen espero den batezbesteko balioari dagokionez.

Atzeratzea prestazio, errenta edo aseguratutako kapitalaren ordainketa geroratzea da aldez aurretik hitzartutako etorkizuneko data batera arte. 

Kotizazioa finantza-aktibo bati esleitutako balioa edo produktu edo zerbitzu baten prezioaren kalkulua da.

Likidazioa prozesu bat da eta haren bidez obligazio ekonomiko bat zehaztu, doitu eta amaitu egiten da. Aseguruen sektorean kalte-ordainketen kalkuluari eta ordainketari erreferentzia egiten dio, poliza batek estalitako ezbeharrengatik. 

Burtsa-indizea neurri bat da. Hura akzio-talde jakin batek balioen merkatuan izandako igoera eta jaitsiera ebaluatzeko erabiltzen da.

Poliza bat dokumentu bat da. Horrek aseguru-konpainia baten eta banakako edo enpresa baten arteko kontratua eta bere baldintzak definitzen ditu.

Dibidendu bat enpresa eta akziodunen arteko irabazien banaketa da. Eskudirutan edo akzio gehiagoetan izan daiteke, inbertitzeagatik ordainsari gisa.

Ondare garbia finantza-neurri bat da. Horrek pertsona, enpresa edo erakunde baten aktiboen eta zorren arteko aldea irudikatzen du.

Interes aldakorreko eta finkoko tasak bi interes-tasa dira. Horiek bat egiten dute faktore desberdinen fluktuazioekin edo egonkor mantentzen dira. Bat edo bestea aukeratzeak produktuaren kostu osoan edo inbertsioaren irabazi osoan eragingo du

Urteko Tasa Baliokidea funtsezkoa da mailegu baten kostu osoa edo aurrezki-produktu baten etekina ulertzeko. Zifra bakarra emango digu bi finantza-produktu konparatu, ulertu eta hoberena aukeratu ahal izateko, nahiz eta oso baldintza desberdinak eduki.

Desgrabatzea diru-sarrera kopuru osotik zenbateko bat murriztea da. Zenbateko hori banakakoen egoera pertsonalen eta familiarren araberakoa da eta enpresen eta autonomoen kasuan, berriz, euren gastu laboralen araberakoa.

Zerga-kenkariak pertsonek, autonomoek edo enpresek lortu ditzaketen zerga-beherapenak dira, legeak edo autonomia erkidegoek ezarritako baldintza zehatzak betez gero.

Diru-sarrerak pertsona edo entitate batek iturri desberdinen bidez jasotzen dituen diru-fluxuak dira. Ekonomia-jarduera desberdinen irabaziak irudikatzen dituzte eta funtsezkoak dira pertsonen eta enpresen finantza-planifikazioan. 

Finantzen munduan, dibertsifikazioa arriskuak murrizteko eta irabaziak maximizatzeko funtsezko estrategia bihurtu da. Gure dirua aktibo desberdinetan banatzeari esker, arriskuak murriztu eta irabazietarako aukerak maximizatu ditzakegu.  

Balioen merkatua finantza-sistema orokorreko funtsezko osagai bat da eta oso zeregin garrantzitsua garatzen du ekonomian. Bertan, finantza-balioak erosten eta saltzen dira, besteak beste: akzioak, bonuak eta bestelako tresnak, enpresa baten jabetza edo zorra irudikatuz.

Jakin nola sortu erretiro-plan eraginkor bat, finantza-erretiro egonkorra eta kezkarik gabekoa aseguratu ahal izateko. Ikasi nola aurreztu, inbertitu edo erabaki azkarra hartu, etorkizun oparoa bermatzeko.

Larrialdi-funts bat ezusteko gastuei edo larrialdiko egoerei aurre egiteko erreserbatutako diru-funts bat da. Funts horren helburua finantza-seguritatea eta babesa ematea da, ezusteko egoeren aurrean, lasaitasuna eta egonkortasuna emanez, ekonomia-zailtasuneko unetan.

Kontsumo Prezioen Indizea (KPI) neurri bat da. Hura erabiltzen da herrialde edo eskualde jakin batean, denboran zehar, ondasunen eta zerbitzuen prezioetako maila orokorrean emandako aldaketak neurtzeko. Adierazle hura funtsezkoa da prezioen bilakaera eta ekonomian eta gure eguneroko bizitzetan eragindako inpaktua ulertzeko.

Inflazioa ondasunen eta zerbitzuen prezioek, ekonomia batean, denbora-tarte jakin batean, etengabe izandako igoera orokorra da. Inflazioa handitzen den heinean, monetaren erosteko ahalmenak behera egiten du, alegia; diru-kopuru berberarekin ondasun eta zerbitzu gutxiago eros daitezke.

Interes-tasak diruaren erabilerak sortutako kostua edo etekina irudikatzen du. Hitz gutxitan; diru-kopuru bati aplikatzen zaion ehunekoa da, ordaindu edo jaso behar diren interesak kalkulatzeko.