A exención fiscal é un mecanismo regulado polas autoridades tributarias que permite reducir ou eliminar a obriga de pagamento de certos impostos en función de criterios específicos. Non implica que o contribuínte estea fóra do sistema fiscal, senón que, por determinadas razóns legalmente establecidas, non ten que aboar un imposto concreto ou faino nunha cantidade reducida.
Segundo a Lei Xeral Tributaria e outras normativas fiscais españolas, as exencións fiscais poden clasificarse en dous tipos principais:
- Exención obxectiva: aplícase a certas actividades, bens ou servizos sen importar quen sexa o contribuínte. É dicir, calquera persoa ou empresa que realice a actividade ou venda o ben exento non terá que pagar o imposto correspondente.
Por exemplo, co IVE, algúns servizos están exentos pola súa natureza, como a educación regulada (colexios e universidades) e a sanidade.
Este tipo de exencións teñen como obxectivo evitar que certos sectores esenciais encarezan a súa actividade debido á carga de impostos. - Exención subxectiva: aplícase en función das características do contribuínte, independentemente da actividade que realice.
Por exemplo, as fundacións e as asociacións sen ánimo de lucro poden estar exentas de pagar o Imposto sobre sociedades, sempre que cumpran certos requisitos legais e destinen os seus ingresos a fins sociais.
Outro exemplo son as persoas físicas con discapacidade, que poden beneficiarse de exencións en determinados tributos como o IRPF para algunhas prestacións recibidas ou no Imposto sobre vehículos de tracción mecánica.
Este tipo de exencións teñen como obxectivo facilitar a actividade de determinados colectivos ou institucións que cumpren unha función social, ou que, pola súa natureza ou situación, merecen unha especial protección fiscal.
É importante non confundir as exencións fiscais con deducións fiscais. Unha exención significa que certas persoas ou actividades non teñen que pagar un imposto, polo que se elimina a obriga de tributar dende o inicio. En cambio, unha dedución reduce a cantidade a pagar unha vez calculado o imposto, pero non exime por completo da obriga tributaria.
A aplicación de exencións fiscais debe estar sempre abeirada pola lei e correctamente xustificada, xa que constitúe unha excepción ao principio xeral de contribución ao sostemento dos gastos públicos.
