Zerga-agintariek araututako mekanismo bat da zerga-salbuespena, eta aukera ematen du zerga jakin batzuk ordaintzeko betebeharra murrizteko edo ezabatzeko, irizpide espezifikoen arabera. Horrek ez du esan nahi zergaduna zerga-sistematik kanpo dagoenik, baizik eta, legez ezarritako arrazoi jakin batzuengatik, ez duela zerga jakin bat ordaindu behar edo kopuru murriztuan ordaintzen duela.
Zergei buruzko Lege Orokorraren eta Espainiako beste zerga-araudi batzuen arabera, zerga-salbuespenak bi mota nagusitan sailka daitezke:
- Salbuespen objektiboa: arduera, ondasun edo zerbitzu jakin batzuei aplikatzen zaie, zergaduna nor den kontuan hartu gabe. Hau da, jarduera egiten duen edo salbuetsitako ondasuna saltzen duen edozein pertsonak edo enpresak ez du dagokion zerga ordaindu beharko.
Adibidez, BEZarekin, zerbitzu batzuk salbuetsita daude beren izaeragatik, hala nola hezkuntza arautua (ikastetxeak eta unibertsitateak) eta osasuna.
Horrelako salbuespenen helburua da funtsezko sektore batzuek beren jarduera ez garestitzea, zergen karga dela-eta. - Salbuespen subejtiboa: zergadunaren ezaugarrien arabera aplikatzen da, egiten duen jarduera edozein dela ere.
Adibidez, irabazi-asmorik gabeko fundazio eta elkarteak salbuetsita egon daitezke Sozietateen gaineko Zerga ordaintzetik, baldin eta legezko baldintza batzuk betetzen badituzte eta beren diru-sarrerak helburu sozialetara bideratzen badituzte.
Beste adibide bat desgaitasuna duten pertsona fisikoak dira, zerga jakin batzuetan salbuespenak izan ditzaketenak, hala nola PFEZan jasotako prestazio batzuetarako edo Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko Zergan.
Horrelako salbuespenen helburua da funtzio sozial bat betetzen duten edo, beren izaera edo egoeragatik, babes fiskal berezia merezi duten kolektibo edo erakunde jakin batzuen jarduera erraztea.
Garrantzitsua da zerga-salbuespenak eta zerga-kenkariak ez nahastea. Salbuespen batek esan nahi du pertsona edo jarduera jakin batzuek ez dutela zergarik ordaindu behar, eta, beraz, hasieratik zergak ordaintzeko betebeharra kentzen da. Aldiz, kenkari batek zerga kalkulatu ondoren ordaindu beharreko kopurua murrizten du, baina ez du erabat salbuesten zerga-betebeharretik.
Legeak beti babestu behar du zerga-salbuespenen aplikazioa, eta behar bezala justifikatu; izan ere, salbuespen bat da gastu publikoei eusteko ekarpenaren printzipio orokorrarentzat.
